با گسترش فناوری و پیشرفت سیستم‌های مالی و حسابداری، استفاده از سامانه‌های مدرن برای تسهیل فرآیندهای مالی و تجاری، امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر شده است. یکی از این سامانه‌ها، سامانه مودیان مالیاتی است که به منظور نظارت دقیق‌تر بر معاملات تجاری و جلوگیری از فرار مالیاتی راه‌اندازی شده است. این سامانه، با استفاده از پایانه‌های فروشگاهی، امکان ثبت و ارسال اطلاعات مربوط به تراکنش‌ها و صورت‌حساب‌های فروش را به سازمان امور مالیاتی فراهم می‌کند. در این مقاله، به بررسی نحوه راه‌اندازی و ثبت‌نام پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان پرداخته خواهد شد.
1. پایانه فروشگاهی چیست؟
پایانه فروشگاهی (POS) دستگاهی است که در فروشگاه‌ها و کسب‌وکارها برای انجام تراکنش‌های مالی و ثبت فروش استفاده می‌شود. این دستگاه به‌طور معمول با کارت‌خوان‌ها، نرم‌افزارهای حسابداری و سامانه‌های مالیاتی ارتباط برقرار می‌کند. به کمک پایانه‌های فروشگاهی، اطلاعات مربوط به هر تراکنش از جمله مبلغ، تاریخ و جزئیات دیگر به‌طور خودکار ثبت و ذخیره می‌شود.
در ایران، پایانه‌های فروشگاهی به‌ویژه در راستای اجرای قانون مالیات بر ارزش‌افزوده و مقابله با فرار مالیاتی به‌کار می‌روند. از این رو، تمامی مشاغل و کسب‌وکارها موظف به استفاده از این دستگاه‌ها و ارسال اطلاعات به سامانه مودیان هستند.
2. سامانه مودیان چیست؟
سامانه مودیان یک سامانه آنلاین است که توسط سازمان امور مالیاتی کشور طراحی شده تا به‌طور مستقیم اطلاعات مالی و فروش کسب‌وکارها را دریافت و پردازش کند. این سامانه وظیفه نظارت بر تراکنش‌های مالی، محاسبه و اخذ مالیات بر ارزش افزوده و ارائه گزارش‌های مالیاتی به سازمان امور مالیاتی را بر عهده دارد.
سامانه مودیان به‌وسیله ارتباط مستقیم با پایانه‌های فروشگاهی، تمامی داده‌های مربوط به تراکنش‌ها را جمع‌آوری کرده و به‌صورت خودکار به‌روزرسانی می‌کند. این سیستم کمک می‌کند تا شفافیت مالی افزایش یابد و از تخلفات مالیاتی جلوگیری شود.
3. مراحل راه‌اندازی و ثبت‌نام پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان
مرحله اول: تهیه پایانه فروشگاهی
کسب‌وکارها و مشاغل مختلف باید در ابتدا پایانه فروشگاهی را خریداری کرده یا اجاره کنند. این پایانه‌ها باید استانداردهای سازمان امور مالیاتی را داشته باشند و امکان اتصال به سامانه مودیان را فراهم کنند. پایانه‌های فروشگاهی انواع مختلفی دارند، از جمله دستگاه‌های کارت‌خوان (POS) و نرم‌افزارهای ویژه‌ای که بر روی کامپیوتر یا تبلت نصب می‌شوند.
مرحله دوم: ثبت‌نام در سامانه مودیان
پس از تهیه پایانه فروشگاهی، کسب‌وکارها باید به‌منظور ثبت‌نام در سامانه مودیان اقدام کنند. این فرآیند معمولاً شامل مراحل زیر است:
1. ورود به سامانه: برای شروع فرآیند ثبت‌نام، باید به سایت رسمی سازمان امور مالیاتی مراجعه کنید. در این سایت، گزینه‌ای برای ثبت‌نام مودیان وجود دارد که باید آن را انتخاب کنید.
2. ثبت اطلاعات کسب‌وکار: در این مرحله، اطلاعات مربوط به کسب‌وکار، نظیر نام تجاری، کد اقتصادی، شماره ثبت و نوع فعالیت باید وارد شود. همچنین، اطلاعات مربوط به پایانه‌های فروشگاهی و دستگاه‌های کارت‌خوان نیز باید ثبت گردد.
3. اتصال به پایانه فروشگاهی: در این مرحله، باید پایانه فروشگاهی خود را به سامانه مودیان متصل کنید. این اتصال معمولاً از طریق اینترنت و از طریق وارد کردن شناسه پایانه فروشگاهی انجام می‌شود.
4. تایید و ارسال اطلاعات: پس از وارد کردن تمامی اطلاعات، سامانه مودیان آن‌ها را بررسی کرده و در صورت درست بودن، درخواست ثبت‌نام را تایید می‌کند. این اطلاعات سپس به‌طور خودکار به سازمان امور مالیاتی ارسال می‌شود.
مرحله سوم: استفاده از سامانه مودیان
پس از تایید و ثبت‌نام، کسب‌وکارها می‌توانند از سامانه مودیان برای ارسال اطلاعات مربوط به تراکنش‌های مالی خود به سازمان امور مالیاتی استفاده کنند. این اطلاعات به‌طور مستقیم از پایانه‌های فروشگاهی دریافت و به سامانه ارسال می‌شود. این فرآیند معمولاً به‌صورت خودکار و بدون دخالت دستی انجام می‌شود.
4. مزایای استفاده از پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان
1. شفافیت مالی: با استفاده از سامانه مودیان، تمامی تراکنش‌های مالی به‌صورت شفاف ثبت و ارسال می‌شود که موجب افزایش اعتماد عمومی و کاهش فساد مالیاتی می‌شود.
2. کاهش فرار مالیاتی: از آنجا که تراکنش‌ها به‌طور خودکار و لحظه‌ای ثبت می‌شوند، امکان تخلف یا فرار مالیاتی به حداقل می‌رسد.
3. بهبود فرآیندهای حسابداری: کسب‌وکارها می‌توانند به‌راحتی گزارش‌های مالی و صورت‌حساب‌های فروش خود را از طریق سامانه مودیان دریافت و مدیریت کنند.
4. تسهیل در محاسبه مالیات: سامانه مودیان به‌طور خودکار مالیات بر ارزش‌افزوده را محاسبه کرده و به سازمان مالیاتی ارسال می‌کند.
راه‌اندازی و ثبت‌نام پایانه‌های فروشگاهی و اتصال به سامانه مودیان یکی از اقدامات ضروری در راستای نظارت دقیق و شفافیت مالی در کشور است. با استفاده از این سیستم، کسب‌وکارها می‌توانند به‌راحتی از مزایای آن بهره‌مند شده و همچنین از مشکلات مربوط به تخلفات مالیاتی و حسابداری جلوگیری کنند. این سامانه نه‌تنها موجب تسهیل فرآیندهای مالیاتی می‌شود، بلکه به بهبود وضعیت اقتصادی کشور و افزایش اعتماد عمومی نیز کمک می‌کند.
